We zien vandaag de dag dat vooral zwaar zorgbehoevende ouderen de gebruikers/cliënten/bewoners zijn van de woonzorgcentra, omdat de meeste zorgbehoevenden zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen (omwille van emotionele en sociale redenen, maar ook financiële). Enkel als het echt niet meer gaat, wordt een opname in een woonzorgcentrum overwogen.

Wat de bewoners verlangen, is erg uiteenlopend. In de eerste plaats natuurlijk goede zorg, dat is de basis.
Uit interviews van bewoners van woonzorgcentra komt ook naar boven: voldoende bezoek van familie.
Sommigen houden ook heel erg van de activiteiten die plaatsvinden in de woonzorgcentra.
Voor anderen (bijvoorbeeld personen met dementie die weinig prikkels kunnen verdragen) is de rust en kalmte dan weer essentieel.
Sommigen willen veel contact met de andere bewoners, anderen liever minimaal (ze blijven liever op hun kamer).
Dat hangt natuurlijk ook van de persoonlijkheid van elkeen af.
 Dus belangrijk om zoveel mogelijk 'op maat' te werken.

 Da's natuurlijk niet altijd mogelijk, zeker niet in grote woonzorgcentra en met het huidige personeelstekort.

Voor een groot aantal bewoners is contact met de buurt ook heel belangrijk.
Een paar voorbeelden:
Ik denk aan enkele woonzorgcentra waar er samengewerkt wordt met een crèche of naschoolse opvang uit de buurt.
De ouderen genieten van het contact met de kleine kinderen.
In een Gents woonzorgcentrum wil men nu een 'fuif' organiseren (in de namiddag) met muziek uit de jeugdjaren van de bewoners en hiervoor, naast de bewoners van het woonzorgcentrum, ook de buurtbewoners uitnodigen.
ik vind het alvast een mooi initiatief.
In een ander Gents woonzorgcentrum willen ze bewoners met dementie 'op de prikkelarme dag' meenemen naar de kermis om dit nog eens te kunnen beleven. Dat lijkt mij ook een mooi initiatief.

Bewoners die nog mobiel zijn, vinden het ook belangrijk om actief te blijven in de buurt van het woonzorgcentrum (daar zaken gaan kopen in de winkel, een activiteit meedoen in het nabijgelegen lokaal dienstencentrum of buurthuis, ...).

Hier denk ik, naast de bewoners van de woonzorgcentra, nog meer aan de bewoners van de assistentiewoningen. Zij zijn doorgaans nog zelfstandiger en mobieler dan de bewoners van de woonzorgcentra.
Daarbij is het wel belangrijk dat het lokaal bestuur voorziet in veilige voetpaden, zodat de ouderen niet vallen. Ook voldoende zebrapaden en een voldoende aanbod aan openbaar vervoer zijn een must. Dit laatste voor ouderen die bijvoorbeeld nog op familiebezoek wensen te gaan.


Inplanting :
Als men een goede samenwerking - wisselwerking buurt en WZC wil bewerkstelligen zal de inplanting - de locatie van het WZC uiterst belangrijk zijn.
Het gebouw - WZC moet bij voorkeur in een leefomgeving staan, hetgeen niet altijd het geval is.
Buurtzorgnetwerken moeten ontwikkeld worden.
De plaatselijke bevolking moet voldoende ingelicht, zeg maar voorbereid worden op de komst van een WZC … taak van gemeenten, steden.

Inspraak :
Laat ook de “ ouderenraad” opgericht in een WZC meebeslissen en bepalen hoe de omgeving moet functioneren.
Met andere woorden : basisgedachte : inspraak van de bewoners voor een gezellige woonomgeving.
Inspraak is uiterst belangrijk en betekent dat mensen mee-beslissen over het verloop van hun dagelijks leven.
Het WZC is voor velen immers  de tegenpool van thuis- hun definitieve thuishaven.

Sociale - emotinele banden :
De woonzorgomgeving moet mensen de kans bieden om sociale banden te onderhouden en te ontwikkelen met iedereen waarmee ze dagelijks in contact komen, dus ook zeker met de buurtbewoners.
Een goed functionerend WZC bevordert de banden met familie, directie, personeel en … met de lokale gemeenschap.
Isolement moet vermeden worden, zoniet ontstaat een ziekmakende impact.

Besluit :

De woonzorgomgeving , bij voorkeur kleinschalig moet het welzijn van de bewoners tot doel  hebben.
Ouderen die een WZC kiezen moeten opgevangen worden in een goede buurt m.a.w. actief kunnen blijven in de eigen buurt .
Ik zou dit zorgzame  buurten noemen, buurten waar een netwerk tussen mensen, verzorgenden , kleinhandel en noem maar op ,wordt in stand gebracht en gehouden .

Terwijl ik deze visie aan het neerpennen ben, verneem ik het schitterend initiatief van WZC de Zilverberg te Rumbeke - Roeselare , die mijn visie kracht bijzet .

Onder de noemer " Zet joe bie - thuis in de wijk " gaan de bewoners van De Zilverberg tijdens de zomermaanden 2023 een drietal keer op bezoek in de tuinen van omwonenden van het Rumbeekse woonzorgcentrum . Ze genieten er samen van een aperitiefje en een hapje .

Sprekender kan een buurtwerking met een WZC niet onderlijnd worden .


Geert Messiaen
6/6/2023