Met belangstelling las ik onlangs in het Volksbelang  een  artikel "Ook privé levert kwaliteitszorg".

Een interessant artikel dat zonder vingerwijziging, objectief stof tot nadenken biedt.

Graag zou ik willen verwijzen naar één van mijn eerste boeken:  "Gezondheid is geen koopwaar" - manifest van een liberaal mutualist - Garant 2009 en mijn opiniestukken " Privatisering in de Vlaamse zorg geschreven op 15 juli 2021 en Vermarkting van de zorg is niet de oplossing" neergepend 13 oktober 2017 na een ophefmakende Pano-reportage op TV één over woonzorgcentra op 11 oktober 2017.

2009-2023 -een tijdspanne van een veertiental jaar is  intussen verlopen ...is er reeds iets gewijzigd? Dat blijft de grote vraag .

In 2017 schreef ik toen al : "Het is niet makkelijk om voldoende personeel aan de slag te houden in de ouderenzorg - de ontoereikende omkaderingsvormen bij de WZC staan niet toe om voldoende aandacht te geven aan de opgenomen personen. De personeelsvoorziening zou dan ook op zijn minst progressief moeten evolueren met de zorgnoden."

De problemen in de geriatrie blijven bestaan, de niet medische zorg voor ouderen blijft  hoog, kwaliteit van zorg kan nog beter, de personeelsschaarste houdt aan, noodzakelijke beleidswijzigingen spreken boekdelen.

Gelukkig worden de dag van vandaag debatten, studiedagen en noem maar op ingericht over de woonzorgomgeving van de toekomst … een nieuwe visie over de woonzorgcentra, het belang van buurtwerking, kleinschalig wonen binnen een groter geheel …kortom “kiezen - waar en hoe wonen - moet kunnen ook voor ouderen“.

Jaren terug beklemtoonde ik ook zeer duidelijk dat de vergrijzingsgolf als een tsunami op ons afkomt.

De grote massale maatschappelijke verandering die je zo lang op voorhand ziet afkomen.

Veel meer mensen worden ouder. Ze blijven ook langer gezond. De situatie roept ongeziene uitdagingen op. 

Herhaaldelijk heb ik op dezelfde nagel geklopt: de vergrijzing in de komende decennia wordt de ultieme lakmoesproef voor ons zorgsysteem.

Het is trouwens geen exclusief Belgisch maar een mondiaal probleem.

En nee,  we zijn totaal nog steeds niet voorbereid op de vergrijzing. 

"Gezondheid is geen koopwaar" -actueler dan ooit in 2023 !

Is het een vloek, een gevaar dat de non profit zich mengt in deze debatten en actief deelneemt aan de activiteiten in de gezondheidssector? 

Kan winst in de sociale,  non profit sector door een  privé medespeler?

Het principe van de solidariteit moet hoe dan ook  de hoeksteen blijven van het stelsel van sociale zekerheid.

Elk systeem, hoe doeltreffend ook, moet streven naar verbetering en optimalisering.

De sociale sector moet ook mee evolueren naar verbetering en optimalisering.  

Is de huidige tendens nml de vermarkting, die zich ondermeer via de ziekenhuizen, de thuiszorg, de bejaarden- en de  gehandicaptenzorg beetje bij beetje de gezondheids- en welzijnszorg binnendringt- , is dit een goede zaak?

Waar ik hier vroeger totaal tegen gekant was, heb ik na jarenlange ervaring en toetreden tot een werkgroep, Young Senior Raad, bij de Korian NV groep (1)een andere kijk op de zaak gekregen. 

Het commercialiseren van de zorg kan de efficiëntie en de kostprijs te goede komen, weliswaar onder bepaalde en uitdrukkelijke voorwaarden : 

En hier volg ik volledig Dominiek Beelen CEO Korian (2) die in tegenstelling met andere leveranciers - operatoren in de gezondheidssector, de gerealiseerde winsten gebruikt om deels de herinvesteringen in het netwerk te verhogen en ze anderzijds inzet om een duurzaam zorgbeleid mogelijk te maken .

M.a.w. winsten verwezenlijkt in de zorgsector door de privé-medespeler worden in Belgie niet uitgekeerd aan de aandeelhouders, maar worden terug geïnvesteerd in de zorg.

Is daar iets mis mee? Integendeel zou ik zeggen.  Daarnaast moeten we ons toch ook durven de vraag stellen of er eigenlijk iets mis is aan het uitkeren van een faire vergoeding, met de nadruk op fair, aan aandeelhouders die met hun kapitaalinleg een ondernemersrisico hebben genomen om aan een maatschappelijk probleem tegemoet te komen? We aanvaarden toch ook intrest en marges op kredieten van banken zonder dewelke investeringen niet mogelijk zijn, welnu, is het dan logisch dat een aandeelhouder geen fair rendement op zijn financiering mag krijgen?

Eerste noodzakelijke stap, eigenlijk ook al voorzien in het woonzorgdecreet is een volledige transparante boekhouding, niet alleen voor privé-operatoren, maar eigenlijk voor alle operatoren in deze sector, want die vraag moeten we durven stellen, zijn alle geldstromen wel duurzaam en "fair" bij de zorgorganisaties die zich caritatief of publiek noemen? Het gaat dan over :

·        een volledige transparantie moet worden gegeven over de inkomende geldstromen en uitgaande geldstromen.

·        volledige transparantie in aanwending van de overheidssubsidies en tussenkomsten

·         scheiding van zorg en wonen/diensten

·        volledige transparantie in betaalde beheersvergoedingen

·        volledige transparantie in financieringen en vergoeding ervoor naast de overheidssubsidies

Dit zou alvast veel misverstanden en misbruiken vermijden waardoor de discussie eindelijk kan gaan over de essentie: nl kwaliteit van zorg, personeelsschaarste aanpakken, de toekomst van de ouderenzorg, noodzakelijke beleidswijzigingen enz .

Waarden als een hoge kwaliteit, algemene toegankelijkheid en een aanvaardbare kostprijs moeten centraal blijven staan in de gezondheids-en welzijnszorg . 

Bepaalde marktmechanismen kunnen in de zorgsector enkel maar als ze effectief leiden tot efficiënt beheer en een juiste verhouding tussen prijs en kwaliteit in het belang van de patiënt, verzekerde , bewoners ...

In alle sectoren, zowel deze van de profit als van de non profit, moet het immers gaan om de sociaal-verzekerde. En deze laatste is geen product! 

Graag besluit ik met deze boodschap: 

De problemen in onze woonzorgcentra zijn geen ziekte, ze zijn een symptoom.

De kern van de zaak is dat we nu al helemaal niet kunnen bijbenen met een vergrijzingsgolf die zijn  hoogtepunt nog lang niet bereikt heeft en eigenlijk geconfronteerd zijn met een structurele onderfinanciering van de langdurige zorg.

Door de gebrekkige voorbereiding op de vergrijzing laat ons zorgsysteem veel ruimte voor verbetering toe.

Waarom zou een gecontroleerde samenwerking met de non profit sector op dit vlak niet te realiseren zijn om de onvervulde noden op te vullen?

En laat dit nu juist één van de grote uitdagingen van Korian zijn, één van de medespelers uit de non profit- secto .

Rekening houdend met het bovenvermelde  kan er ook geen sprake zijn van een sluimerende privatisering van de gezondheidszorg.

Op die manier worden poorten voor risicoselectie  m.i. niet opengezet.

Integendeel! 

Maar ik onderlijn nogmaals- deelnemen  aan de gezondheidszorg  als operator, mag hoe dan ook  niet leiden tot om het even welke vorm van commercialisering.

Samenwerking daarentegen lijkt me wel haalbaar ...onder duidelijke voorwaarden.

Geert Messiaen

20 maart 2023 

 (1) Korian NV  is sinds 2005 ( voorheen Senior Living Group ) een privé zorgpartner met een duidelijke visie op de ouderenzorg. Korian is actief  in de residentiele ouderenzorg, thuiszorg, thuisverpleging etc. In alle huizen van Korian staat kwaliteit van het leven centraal. In hun woonzorgcentra bv wordt deze missie concreet ingevuld met een Positive Care programma .

(2)  Dominiek Beelen is de CEO van Korian Benelux, de grootste groep van woonzorgcentra - actief in Belgie en Nederland